22 Sisindiran Basa Sunda, Keindahan dan Kelucuan yang Tersirat dalam Kata

Sukabumiupdate.com
Kamis 17 Jul 2025, 16:00 WIB
22 Sisindiran Basa Sunda, Keindahan dan Kelucuan yang Tersirat dalam Kata

Ilustrasi. Yuk kenali lebih dekat salah satu kekayaan sastra Sunda yang penuh sindiran halus. (Sumber : pixabay.com)

SUKABUMIUPDATE.com - Salah satu hasil karya sastra Sunda dalam bentuk puisi (terikat) adalah sisindiran. Sisindiran berasal dari kata “sindir”, yang berarti ucapan atau perkataan yang disampaikan secara tidak langsung atau dibalut. 

Dalam sastra Indonesia, sisindiran sering disamakan dengan pantun. Dahulu, dikenal pula tradisi témpas sindir atau berbalas pantun.

Dilihat dari bentuknya, sisindiran memiliki aturan tertentu, seperti adanya purwakanti (persamaan bunyi), jumlah suku kata dalam setiap baris (padalisan). Oleh karena itu, sisindiran termasuk dalam karya sastra puisi terikat (ugeran).

Bagian awal dalam Sisindiran Bahasa Sunda disebut cangkang, yang umumnya berisi ungkapan kiasan atau perumpamaan. Sementara itu, bagian keduanya disebut eusi, yaitu makna atau maksud sesungguhnya dari kiasan tersebut.

Sisindiran dalam Bahasa Sunda memiliki bentuk yang serupa dengan pantun dalam Bahasa Indonesia. Perbedaannya hanya terletak pada bahasa yang digunakan.

Berikut ini adalah beberapa contoh Pantun Sunda atau Sisindiran, yang dikutip dari bahasasunda dan berbagai sumber.

 

Si atep ulin duaan

Bari mawa kikinciran

Sigana ngan urang duaan

Nu bisa sisindiran...

 

Beurang mawa kikinciran

Sabab aya nu dipikiran

Urang asa kasindiran

Ku sabab teu bisa sisindiran

 

Imah batur meuni alus

Si ajisakti anu gaduhna

Ieu abdi akang yunus

Nu kasep raraina....

 

Loba pisan urang sunda

 Hayang kasebut modern

 Era kana basa sunda

 Teu paduli kana budaya

 

 Sing nyaah kana basa

 Sing nyaah kana budaya

 Urang mah urang sunda

 Nyebat ka indung teh ambu atawa emak

  

Aya hiji balon rek bitu 

Sabab kagencet ku buhaya

Naha urang sunda teh kitu 

Mopohokeun kana budaya 

 

Aya jalma teu boga banda

Sadayana tos dipasihkeun 

Angklung teh ti tatar sunda 

Naha urang bet mopohokeun n

 

Ulin ka laut banda 

Naha jadi nalangsa 

Kuring teh urang sunda  

Kuring nyaah kana basa 

 

 Di kebon sato aya panda 

 Panda ngahakan angkung

 Budayakeun budaya sunda

 Bilih lapur kawas angklung

 

 Diluhur aya bandera

 Bandera gambar panda

 Naha kuring kudu era

 Pan ieu teh basa sunda

 

 Poe salasa tumpak kuda

 Kuda paninggalan walanda

 Urang mah urang sunda

 Atuh pake basa sunda

 

 Kangkung diasakan ku randa

 Ngeunah pisan rasana

 Angklung teh asli ti sunda

 Kuring nu bogana

 

Aya pawang buhaya

Pawangna ulin ka persia

Kudu nyaah kana budaya

Bisi dicolong ku malaysia

 

Hayang ulin ka gunung gede

Di gunung aya buhaya

Urang sunda sing harade

Sing nyaah kana budaya

 

Aya manuk dina pager, Na sukuna aya bola.

Lamun urang hayang pinter,

Kudu getol ka sakola.

 

Poé Saptu poé Kemis,

Salasa heuleut-heuleutan.

Saha itu muril kumis,

Leumpangna eundeuk-eundeukan.

 

Cau naon cau naon,

Cau kulutuk di juru.

Bau naon bau naon,

Bau nu hitut di juru.

 

Kembang culan kembang tanjung,

Kembang saga jeung domdoman.

Lamun urang hayang nanjung,

Sagala ulah bosenan.

 

Ngimpi ngajul kembang tanjung, Ngimpi ngala nagasari.

Nya munjung kudu ka indung, Supaya waluya diri.

 

Melak salasih di pasir, Handapeun tangkal kadaka.

Masing asih ka nu pakir, Masing nyaah ka sasama.

 

Sing getol nginum jajamu, Nu guna nguatkeun urat. 

Sing getol néangan élmu, Nu guna dunya ahérat.

 

Ka mana jalan ka Yogya, Ka ditu ka Pangrumasan. 

Ka mana jalan ka Surga, Ka ditu ka pangaosan.



Berita Terkait
Berita Terkini